| Historia filozofii starożytnej
Za początek filozofii starożytnej uważa się założenie szkoły jońskiej na obrzeżach Azji mniejszej w VII-VI w.p.n.e., w krainie geograficznej zwanej Jonią, w mieście-państwie (gr. polis) Milet. Założycielem owej szkoły był Tales z Miletu,a najwybitniejszymi przedstawicielami szkoły jońskiej byli: Anaksymander, Anaksymenes,a później Heraklit. Rozważano tu nad tym jak powstał świat, jaki był jego początek.
Kolejną akademią filozoficzną, była szkoła założona przez Pitagorasa w VI w.p.n.e. Pitagoras i jego uczniowie przyjmowali następujące założenia: dusza ludzka istnieje oddzielnie od ciała; podlega wędrówce i może łączyć się z dowolnym ciałem. A na pytanie: jak powstał świat odpowiadali: początkiem i istotą świata jest liczba.
Szkoła eleatów (szkoła elejska) Twórcą szkoły był Parmenides z Elei, a najwybitniejszym jego uczniem okazał się Zenon z Elei, a po nim Melissos z Samos. Główną tezą Paramenidesa było twierdzenie że byt jest, a niebytu nie ma - Wielka Zasada Parmenidejska.
Najważniejsze pojęcia filozoficzne:
Idealizm obiektywny (platonizm)
koncepcja filozoficzna Platona zakładająca istnienie świata idei, który nie jest człowiekowi bezpośrednio dany, ludzie mogą zauważać jedynie cienie, które są odbiciami głównych idei, na cienie składają się: rzeczy materialne oraz psychiczne doznania. Świat prawdziwych idei jest bardziej realny od świat cieni idei, który my postrzegamy. Świat idei jest doskonały. Naczelnymi wartościami są: dobro, piękno i prawda (tzw. "triada platońska").
Postawa stoicka
postawa ta polega na zachowaniu
wewnętrznego spokoju, na opanowywaniu własnych emocji i uczuć, na utrzymaniu hartu ducha w trudnych sytuacjach. Ze stoickim spokojem należy znosić wszelkie życiowe niepowodzenia.
Sofistatak określa się przenośnie człowieka, który chcąc dowieść nieprawdziwe tezy, posługuje się do tego fałszywymi argumentami.
Sceptycyzm
przekonanie o niemożliwości uzyskania pewnej wiedzy, postawa krytykująca wszelkie naukowe twierdzenia, które zostały jedynie przyjęte na podstawie autorytetów. Potocznie sceptykiem nazywa się człowieka, nieuznającego ogólnie przyjętych prawd, który nie wygłasza niektórych sądów, a jedynie ogranicza się do obserwacji zjawisk.
Szkoły i prądy filozoficzne:
Cynicy - szkoła filozoficzna, która powstała w Grecji. Jej członkowie głosili w etyce ideał cnoty (czyli pełnego panowania nad sobą) oraz życie w zgodzie z naturą. Ideałem człowieka był mędrzec kierujący się w poznaniu jedynie rozumem, który nie uznawał ogólnie obowiązujących norm, praw, ograniczeń państwowych i autorytetów. Założycielem tej szkoły był Antystenes z Aten.
Epikurejczycy - szkoła założona przez Epikura, której głównym dążeniem było osiąganie przyjemności, szczęśliwe życie dla epikurejczyków to było życie normalne, głównym warunkiem, by osiągnąć upragnione szczęście, jest brak wszelkich cierpień i trosk. Głosiciele tej filozofii chwalili życie ziemskie, wykluczając tym samym jakąkolwiek wiarę w istnienie sił ponadziemskich. Późniejszą i skrajną kontynuacją epikureizmu był tzw. hedonizm (gr. "hēdonē" - 'przyjemność, rozkosz'), którego wyznawcy uważali, że największym szczęściem człowieka jest cielesna rozkosz, głównym więc celem, było dążenie do przyjemności.
Stoicy - twórcą tej filozoficznej szkoły był niejaki Zenon z Kition, który głównie interesował się problemami etycznymi. Uważali, że człowiek winien zachowywać wewnętrzny spokój i opanowanie. Żyć należało zgodnie z wytycznymi rozumu i naturą. Gwarantem szczęścia jest cnota. Postulowano wyzbycie się uczuć i emocji, które prowadziły człowieka do zguby. Jeśli chodzi o filozofię przyrody, to uznawali oni materializm, zaś w logice doprowadzili do stworzenia rachunku zdań.
Sofiści - mianem tym nazywano płatnych nauczycieli, którzy przygotowywali obywateli do pełnienia publicznych funkcji, działali oni w Atenach, uczyli m. in. retoryki, filozofii, polityki i etyki. Poglądy przez nich wyznawane miały charakter demokratyczny. Prócz nauczania, zajmowali się także logiką i polityką, analizowali język. Według nich na świecie wszystko jest względne (relatywizm), popierali poznanie za pomocą zmysłów (sensualizm), uważali także, że wszelkie obowiązujące normy i zasady są wynikiem umowności (konwencjonalizm). Człowiek dla sofistów był miarą wszechrzeczy, stał w centralnym punkcie ich światopoglądu (początki humanizmu). Do głównych sofistów zalicza się: Gorgiasza z Leontinoj i Pitagorasa z Abdery.
Sceptycy - szkoła filozoficzna, której członkowie głosili zachowywanie dystansu do wszystkich zjawisk, tym samym zaprzeczali, że istnieje możliwość dotarcia do prawdy i jej poznania. Powstrzymywali się od jakichkolwiek sądów i ocen. Ostatnia z wielkich greckich szkół filozoficznych.
|
